آداب و رسوم پيش از نوروز
خانه تكاني
اصطلاح خانه تكاني را بيشتر در مورد شستن، تميز كردن، نوخريدن، تعمير كردن ابزارها، فرش‌ها و لباس‌ها كه به مناسبت فرا رسيدن نوروز صورت مي‌گيرد، به‌كار مي‌گيرند. در خانه تكاني كه سه تا چهار هفته طول مي‌كشد، بايد تمام وسيله‌هايي كه در خانه است جابه‌جا، تميز و تعمير بشوند و دوباره در جاي خود قرار بگيرند. بعضي از وسيله‌هاي سنگين وزن مثل؛ فرش‌ها، تابلوها، پرده‌ها و وسيله‌هاي ديگر فقط سالي يك‌بار، آن هم در خانه‌تكاني نوروزي جا به جا و تميز مي‌شوند. در برخي از شهرهاي آذربايجان، نخستين چهارشنبه‌ي ماه اسفند (چهارشنبه موله) به شستن و تميز كردن فرش‌هاي خانه اختصاص دارد.
پنج‌شنبه‌ي آخر سال
يكي از آيين‌هاي كهن پيش از نوروز، ياد كردن از مردگان است؛ به ويژه خانواده‌هايي كه در طول سال، عزيزي را از دست داده‌اند. رفتن به زيارتگاه‌ها و زيارت اهل قبور در پنج‌شنبه و نيز روز پيش از نوروز و بامداد نخستين روز سال، رسمي همگاني است. همچنين رسم است كه ايرانيان در موقع سال تحويل به زيارت حرم امامان (ع) و امامزادگان مي‌روند.
كاشتن سبزه
اسفند، ماه پاياني و زمستاني، هنگام كاشتن دانه و غلّه است كاشتن«سبزه‌ي عيد» به صورت نمادين، از روزگاران كهن، در همه‌ي خانه‌ها و در بين همه‌ي خانواده‌ها مرسوم است. در ايران كهن، بيست و پنج روز پيش از نوروز، در ميدان شهر، دوازده ستون از خشت خام برپا مي‌كردند؛ يك ستون گندم، يك ستون جو، و به ترتيب برنج و باقلا، كاجيله (گياهي است از تيره‌ي مركبات، كه ساقه‌ي آن به 50سانتي‌متر مي‌رسد)، ارزن، ذرت، لوبيا، نخود، گنجد، عدس و ماش مي‌كاشتند. در ششمين روز فروردين، با سرود و ترنم و شادي اين سبزه ها را مي‌كندند و براي فرخندگي به هرسومي پراكندند. امروز در همه‌ي خانه‌ها رسم است كه ده روز يا دو هفته پيش از نوروز، در ظرف‌هاي كوچك و بزرگ، كاسه، بشقاب، پشت كوزه و ... دانه‌هايي چون گندم، عدس، ماش و ... مي‌كارند. در برخي از شهرهاي آذربايجان، سومين چهارشنبه به خيس كردن و كاشتن گندم و عدس براي سبزه‌هاي نوروزي اختصاص دارد.
سفره‌ي هفت‌سين
جمع شدن همه‌ي اعضاي خانواده در موقع سال تحويل در كنار سفره‌ي هفت‌سين از رسم‌ها و باورهاي قديمي است. در سفره‌هاي هفت‌سين، هفت روييدني خوراكي قرار دارد كه نام‌آنها با حرف«س» آغاز مي‌شود، مانند؛ سيب، سبزه، سنجد، سماق، سير، سركه، سمنو و مانند اينها كه نماد فراواني فرآورده‌هاي كشاورزي است. علاوه بر آن،قرآن، آينه، شمع، ظرفي شير، ظرفي آب كه نارنجي در آن است. تخم‌مرغ رنگ شده، ماهي قرمز، نان و سبزي، گلاب، گل، سكه و قرآن نيز زينت بخش سفره‌ي هفت‌سين است كه در بيشتر خانه‌ها تا روز سيزده پهن است.
برگرفته از مجله: سلام بچه‌ها
تنظيم براي تبيان: مريم فروزان كيا