معرفی وبلاگ
با سلام خدمت دوستان تبلاگنویس
من تصمیم گرفتم چون در اواخر سال 91 هستیم وآستانه عید نوروز سال 92:بر آن شدم تا باایجاد این تبلاگ درباره نوروز ایرانیان هم به این سنت ایرانی بپردازیم وهم ارزیابی کنیم سال تولید ملی وسالی که قرار است رهبرمان آن را نامگذاری کند :امید است که بتوانم با ایجاد این تبلاگ به شما دوستان کمک کنم
سخنی از رهبر عزیزم درباره نوروز:
به نظر من آن‌چه كه ملت ایران در باب عید نوروز انجام داده است، یكى از زیباترین و شایسته‌ترین كارهایى است كه مى‌شود با یك مراسم تاریخى و سنّتى انجام داد. اوّلِ سال شمسى ما ایرانی‌ها، - یعنى اوّل بهار - عید نوروز است. اوّلاً ملت ایران افتخار دارد كه سال شمسى او هم سال هجرى است؛ یعنى هم‌چنان‌كه سال قمرى ما - كه سال 1418 است - از مبدأ هجرت خاتم الانبیاء علیه و على آله الصّلاة والسّلام است، سال شمسى ما هم از مبدأ هجرت است. بقیه‌ى ملت‌هاى مسلمان براى سال شمسى خود، از سال میلادى استفاده مى‌كنند؛ ولى ما ایرانی‌ها، هجرت نبىّ اكرم را، هم مبدأ سال قمرى قرار دادیم، هم مبدأ سال شمسى.
با ما همرا باشید
دسته
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 270563
تعداد نوشته ها : 182
تعداد نظرات : 3
Rss
طراح قالب
zekrollaei92:zahrazekrollaei
| نوروز و مهدويت ؛ جامعه سازي مهدوي قسمت سوم |
| 3 ـ نوروز و ايرانيان درباره نوروز و مراسمات و مناسبات آن، علت‌ها و دلايل بسياري گفته شده‌است، ليكن ما در اين بررسي به آيين‌ها و گزاره‌هايي نسبت به نوروز مي‌پردازيم كه با اصول اسلام و دين الهي در تعارض نباشد، چون اين احتمال وجود دارد كه در طول هزاران سال از شكل‌گيري نوروز، مفاهيم مرتبط با آن كه داراي گزاره‌هاي ديني و الهي بوده است دچار تحريف شده باشد و با آميخته شدن فرهنگ‌هاي ديگر، نظرات انساني و ديگر موارد، انحرافات و خرافاتي وارد فرهنگ نوروز شده باشد.در واقع ما تمام مراسمات و اعتقادات رايج ميان مردم و كتب قديمي ، پيرامون نوروز را مورد تأييد قرار نمي‌دهيم، بلكه با تطبيق آن با دين اسلام، اصل و مبناي صحيح موجود در نوروز را از تحريفات و خرافات، جدا نموده و آنرا مورد بررسي قرار مي‌دهيم. اين روند در طول تاريخ اديان الهي و زندگي بشر وجود داشته‌است كه اصول صحيح الهي به جامعه بشري تعليم داده مي‌شده ولي در طول تاريخ مورد تحريف قرار مي‌گرفته و با خرافات آميخته مي‌شده است. بنابر اين جهت شناخت اصول صحيح و الهي فرهنگ‌هاي پيشين، بايد آنرا با مباني اسلام مورد سنجش قرار داد. يكي از فرازهاي شايان توجه در مراسم نوروز و باورهاي پيوسته به آن، مسأله اعتقاد به جهان پسين، رستاخيز و تسلسل زندگي است. در مراسم سال نو، نماد نمايشي مسأله آفرينش و تكرار هميشگي آن، پايان هر سال يا دوره‌اي از زمان را به سال نو پيوند مي‌دهد. انعكاس اين دور و تسلسل و تكرار، براي زندگي آدمي نيز هست و ايمان مؤمنان را به مسأله رستاخيز و تجديد و تكرار زندگي، زنده نگه مي‌دارد.(53) به همين جهت است كه يكي از مراسم هاي سال نو ياد كردن از مردگان و بزرگداشت ارواح درگذشتگان و اهداي نذور و خيرات براي آنان است. اين ويژگي تنها در ايران وجود ندارد كه در مراسم سال نو، ارواح مردگان به ميان بازماندگان به روي زمين مي‌آيند تا در جشن و مراسم آنان شركت كنند، بلكه در گسترة جهان، با چنين مراسم و باورهايي رو به رو هستيم. اين القاي يك باور است، يك باور اميد بخش براي مردم كه در اين برهه و مقطع زماني كه ضمن بيان نمادين آن، كيهان در يك اغتشاش و بي نظمي، منهدم شده و از نو آفريده مي‌شود، پس مردگان نيز مي‌توانند تجديد حيات كنند و به زندگي مجدد باز گردند. متوجه شديم كه مراسم سال نو، تكرار نمادين خاطرة آفرينش نخستين است. پس در اين تكرار و احيا و سازندگي پس از انهدام، مردگان نيز زندگي مي‌يابند و به جهان باز مي‌گردند. هرگاه اين زندگي مجدد و احيا، انقطاعي است ... پس در شكلي ديگر، به عنوان يك باور و اعتقاد، مي‌تواند پايا باشد و اين اميد مخلود شود كه مردگان مي‌توانند در دوران معيني زنده شوند. به همين جهت است كه در هر كجا كه اعتقاد به رستاخيز و معاد جسماني در شمار اعتقادات است، برآنند كه تن پسين در نوروز يا آغاز سال نو كه دور تازه‌اي در زمان آغاز مي‌شود، حادث مي‌گردد. (54) رابطه‌اي نزديك ميان اسطوره‌هاي مربوط درباره آفرينش جهان از آب و نقش اين مادة حياتي در تولد و زايش و رستاخيز مشهود است. آب، نشانة احياي مردگان، را پس از تابستان درپي گياهان بر روي زمين مي‌پاشيدند كه هرچه زودتر باز گردند. اين رسم در ايران باقي است و در پي مسافر، آب مي‌پاشند كه هرچه زودتر به سلامت از سفر باز گردد. امروزه هنوز يكي از رسوم جشن سال نو در ايران، سبز كردن سبزه در ظروف سفالي است كه در آغاز اعتدال بهاري انجام مي‌شود. بايد به اين نكته توجه داشت كه خود اصل بنيادي رستاخيز طبيعت با شاخصة رويش و نمو گياهان و تجديد حيات نباتي، به عنوان قسمتي از نمادهاي آفرينش مجدد و تكرار خلقت طبيعت و انسان مطالعه مي‌شود. به همين جهت است كه سبزه سبز كردن در آغاز سال و جشن نوروز ميان ايرانيان، صرفاً نماد يك جشن كشاورزي و يا رستاخيز طبيعي نيست، بلكه يادبود آفرينش ازلي و نخستين است. نگاهي به عناصري كه مربوط مي‌شود به جشن نوروز، بار ديني و باورهاي اساطيري آن را بيان مي‌كند. نوروز ايراني، جشن ويژة اهورامزداست. (55) گاهنبارها ، جشن آفرينش به موجب روايات و اسنادي كه در دست است در شش گاهنبار، به ترتيب شش مرحلة آفرينش از سوي اهورامزدا انجام يافته است. در تورات نيز در سفر تكوين اشاره شده است كه خداوند آفرينش را در شش روز انجام داده است. در قرآن كريم نيز به اين نكته اشاره شده است. (56)در اوستا، يشت سيزدهم و بند 86 به ترتيب فرَوَشيِ آسمان، آب، زمين، گياه، جانور و انسان ستوده شده است و اين اشارتي است به مراحل شش‌گانة آفرينش كه به موجب رواياتي در شش هنگام سال يا شش گاهنبار انجام گرفته است. يكي از علل ديني برگزاري نوروز، همين گاهنبار هَمَسپَتمَدَم يا جشن آفرينش انسان و گرامي داشت ارواح و فرَوَهرهاي درگذشتگان بوده است كه ماه آغاز سال نيز به نام آن ارواح مي‌باشد. (57) جشن هاي آتش روشني و آتش و آفتاب تجلي اهورامزداست. اهورامزدا بوسيله نور تجلي كرد. نور ماية زندگي و خورشيد افزار زندگي است. ايرانيان از دورترين ايام چنين مي‌انديشيدند، هنگامي كه مي‌خواستند ستايش خداوند را انجام داده و نماز بگزارند، به سوي خورشيد مي‌ايستادند. چون نور، روشنايي، آتش و خورشيد مظهر اهورامزدا بودند و اين مظهر، با درآمد خود پليدي، زشتي، ترس و همة آثار شرارت و شيطاني را نابود مي‌كرد و مي‌گريزاند. (58)به موجب شاهنامه، آتش در زمان شاهي هوشنگ بر اثر يك واقعه و اصابت سنگي بر سنگ ديگر پديد آمد. هوشنگ ماري سياه و بد شكل را مي‌بيند، سنگي به سوي او مي‌افكند،جرقه‌اي در گرفته و آتش افروخته مي‌گردد و مار مي‌گريزد. روشني و آتش مظهر وجود و هستي و عين دانش و خرد و كمال است و مار سياه، نشان ظلمت اهريمني و جهل و عين بدي و شرّ مي‌باشد. چون آتش افروخته مي‌شود، نشانة شرّ اهريمني مي‌گريزد. (59) برخي مراسمات نوروز 1ـ هم زماني نوروز و بهار و ويژگيهاي نوروز در حديث پيامبر اكرم: «فاذا رأيتم الربيع فاكثروا ذكر النشور. هنگامي كه بهار را مشاهده ميكنيد، زياد ياد برانگيختگي قيامت كنيد.»2ـ نظافت و پاكيزگي در نوروز و رابطه آن با ايمان. 3ـ آمادگي براي نوروز و تدارك و تهيه مقدمات آن، زمينه سازي و بستر سازي تعالي. 4ـ صله رحم در نوروز. 5 ـ انفاق در نوروز. 6 ـ اطعام در نوروز. 7 ـ آغاز سال نو با آموزش‌هاي اخلاقي در نوروز و بسط آن در كل سال، سالي كه نكوست از بهارش پيداست. 8 ـ رفع كدورت، صلح و دوستي . 9 ـ دعاي تحويل سال. 10ـ دعا و نوروز. 11 ـ زمان تحويل سال و استجابت دعا. 12ـ هفت سين، هفت سين قرآني ، پيوند ايرانيان با طبيعت و قرآن. 13ـ سفرهاي نوروزي. 14ـ اشتراك اعمال نوروز با اعمال هر ماه در دين اسلام. 15ـ فضيلت، كرامت، شرافت و عظمت نوروز در ادعيه، توحيد و وسعت رزق. 16ـ آداب مستحب نوروز، غسل كردن، لباس تميز، عطر، روزه، نماز، قرآن خواندن، سجده شكر. 17ـ أحسن الحال و صاحب حال در نوروز. 18ـ 13 نوروز و ايراني ستيزي. 19ـ كاشتن سبزه. 20ـ آب پاشيدن. 21ـ چهارشنبه سوري. 22ـ ياد كردن از مردگان و خيرات براي اموات. نوروز در روايات در زمان خلافت خليفه دوم، هرمزان استاندار خوزستان كه مسلمان شده بود، از شيريني و ديگر اقلام خوان نوروزي، خوانچه‌اي جهت علي بن ابيطالب(ع) فرستاد، حضرت از آورندگان پرسيد: علت فرستادن اين خوانچه كدام است؟ گفتند: موجب فرا رسيدن عيد نوروز مي‌باشد، حضرت گفتند: « كلِ يومٍ نيروزنا ؛ هر روز را برايمان نوروز سازيد» (60)امام صادق (ع) مي‌فرمايند: « در آغاز فروردين آدم آفريده شد و آن روز فرخنده‌اي است براي خواستن نيازها و برآورده شدن آرزوها و ديدن پادشاهان و فراگرفتن دانش و كابين بستن و زناشويي و مسافرت كردن و داد و ستد و در اين فرخنده روز بيماران رو به بهبودي مي‌گذارند و بارداران به زودي مي‌زايند و روزي‌ها فراوان مي‌شود.» (61) امام موسي بن جعفر(ع) مي‌فرمايند:« اين روز بسيار قديمي است. روز نوروز خداوند از بندگان پيمان گرفت كه او را پرستش كنند و براي او انباز گويا نشوند و به آيين فرستادگان درآيند ودستوراتش را بپذيرند و آن را انجام دهند. آن روز نخستين روزي است كه خورشيد بتابيد و بادهاي بار دهنده وزيدن گرفت و گل‌ها بر روي زمين روييده است و آن روزي است كه جبرئيل بر پيامبر اسلام فرود آمد و در آن روز ابراهيم بت‌ها را شكست و در آن روز پيغمبر(ص)، علي (ع) را در خانه كعبه بالاي دوش گرفت تا بت‌هاي قريش را به پائين افكند.» (62) امام صادق (ع) مي‌فرمايند:« در اين روز كشتي نوح بر كوه جودي به زمين نشست، خلقت عالم در چنين روزي انجام شد و حضرت ابراهيم در اين روز عليه بت‌ها قيام نموده است، موسي(ع) نيز در اين روز بني‌اسرائيل را از قيد بندگي و اسارت نجات داده و از نيل گذشته است و پيامبر اسلام(ص) نيز در همين روز به پيغمبري مبعوث گرديد.» (63)- امام صادق (ع) مي‌فرمايند:«نوروز روزي است كه ظاهر مي‌شود در آن قائم ما اهل بيت و خداوند او را بر دجّال ظفر دهند و او دجّال را بر صلابه زند در كناسة كوفه، و هيچ نوروزي نمي‌آيد مگر آنكه ما اميد فرج داريم، چرا كه آن روز از روزهاي ماست كه فارس آن را حفظ كرده است» (64) معلي بن خنيس از امام صادق روايت مي‌كند: امام فرمودند:« آيا مي‌داني امروز چه روزي است؟ گفتم: فداي تو شوم روزي است كه عجمان تعظيم آن نمايند و هديه به يكديگر مي‌فرستند. فرمود: به خانه كعبه سوگند كه باعث آن تعظيم امري قديم است. بيان مي‌كنم آنرا براي تو تا بفهمي. گفتم: اي سيد من، من دانستن اين را دوست‌تر دارم از آنكه دوستان مرده من زنده شوند و دشمنان من بميرند. پس فرمود: اي معّلي، نوروز روزي است كه خداي تعالي عهدنامه از ارواح بندگان خود گرفته كه او را بندگي نمايند و ديگري را با او شريك نسازند و ايمان بياورند به فرستاده‌ها و حجت‌هاي او و ائمة معصومين صلوات الله اجمعين. و اول روزي است كه آفتاب طلوع كرده و بادي كه درختان را بارور مي‌سازد وزيده و خرمي زمين آفريده شد، و روزي است كه كشتي نوح بر زمين قرار گرفت و روزي است كه خداي تعالي زنده گردانيد جماعتي را كه از بيم مرگ از شهر و ديار خود بيرون رفته بودند و چندين هزار كس بودند ـ پس اولاً حق تعالي حكم كرد ايشان را كه بميرند، بعد از آنكه زنده گردانيد. و روزي است كه جبرئيل عليه السلام بر حضرت رسالت(ص) نازل شد به وحي و روزي است كه آن حضرت بت‌هاي كفار را شكست. و هم چنين حضرت ابراهيم(ع) دراين روز بت‌هاي كفار را شكست. و روزي است كه حضرت رسالت(ص) امر فرمود ياران خود را با حضرت امير المؤمنين را بيعت امارت نمايند. و روزي است كه آن حضرت اميرالمؤمنين را ميان جنيّان فرستاد كه بيعت از ايشان بگيرد. و روزي است كه بار دوم اهل اسلام با اميرالمؤمنين بيعت كردند. و روزي است كه آن حضرت در جنگ نهروان فتح كرد و به قتل رسانيد ذوالثريه را كه سركردة آن خوارج بود. و روزي است كه قائم آل محمد، يعني حضرت صاحب الامر (ع) ظاهر مي‌شود و روزي است كه آن حضرت بر دجّال ظفر مي‌يابد و آن ملعون را در كناسه كه محله ايست در كوفه از گلو سر مي‌برد. و هيچ نوروزي نيست كه ما توقع خلاصي از غم نداشته باشيم، زيرا كه اين روز به ما و شيعيان ما نسبت دارد. عجمان آن را حفظ كردند و شما ضايع كرده‌ايد. يكي از انبياء از پروردگار سؤال كرد چگونه زنده گردانيد آن جماعت را كه از ديار خود بيرون رفته و مرده بودند؟ پس وحي به آن نبي آمد كه آب بر ايشان بريزد در نوروز كه اول سال فارسيان است. پس ايشان زنده شدند و سي هزار كس بودند، و از اين جهت آب پاشيدن در اين روز سنت شده است. (65) امام صادق (ع) مي‌فرمايند:« چون روز نوروز شد غسل كن و غسل كن و پاكيزه‌ترين جامه‌هاي خود را بپوش و به بهترين بوهاي خوش خود را خوش بو گردان و در آن روز روزه بدار. پس چون از نماز پيشين و پسين و نافله‌هاي آن فارغ شدي، چهار ركعت نماز بگذار، يعني هر دو ركعت به يك سلام و در ركعت اول بعد از حمد ده مرتبه سوره انا انزلنا بخوان و در ركعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قل يا ايها الكافرون و در ركعت سوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قل هو الله احد و در ركعت چهارم بعد از حمد ده مرتبه قل اعوذ برب الفلق و برب الناس بخوان و بعد از نماز به سجده شكر برو و اين دعا را بخوان:... (66) با استناد به قول عبد الصمد بن علي، روايت مي‌شود كه: جامي سيمين محتوي شيريني به پيامبر(ص) هديه شد، پيامبر پرسيد: «اين چيست؟» پاسخ دادند: «اين شيريني نوروز است». ايشان گفتند:«نوروز چيست؟» پاسخ دادند:«اين عيدي بزرگ براي ايرانيان است» ، گفت:« اين روزي است كه در آن خدا سپاه را دوباره زنده كرد.» پرسيدند: « كدام سپاه، اي پيامبر خدا؟» پاسخ دادند:« سپاه كساني كه از اقامت‌گاه‌هاي خود از ترس مرگ بيرون آمدند، و هزاران بودند، و خدا به آنان گفت:« بميريد » و بعد آنان را در آن روز زنده كرد (67) و روان‌هايشان را به آنان بازگردانيد، و به آسمان فرمان داد كه باراني ببارد، از اين روست كه مردمان اين رسم را دارند كه در اين روز آب مي‌ريزند. (68) » روز نوروز از جمله اوقاتي است كه در آن دعا براي حضرت وليعصر (ع) و درخواست ظهورش از درگاه خداوند متعال تأكيد گرديده است. (69) (70) نوروز مناسبتي است كه ايرانيان در طول هزاران سال آن را حفظ نموده‌اند و به ديگر اقوام نيز انتقال داده‌اند، هرچند كه اين احتمال وجود دارد كه ديگر ملت‌ها نيز در گذشته آنرا داشته اند اما به مرور زمان بدست فراموشي سپرده شده باشد. وجود آيين‌هاي مشابه نوروز در ميان هنديان، چينييان، اعراب، اقوام آفريقايي، اقوام اروپايي و .... گوياي اين واقعيت مي‌باشد. پي نوشت ها : 53 ـ قرآن كريم، سوره يونس، آية 4 :اليه مرجعكم جميعاً... . نويسنده : حاتم جديدي |