آداب تبريك سال نو و عيدي دادن در جبهه

"صراط" - سرويس فرهنگي/ با آغاز تجاوز گسترده رژيم بعث عراق به ايران در شهريور 59، ملت ايران با هدايتهاي رهبر بزرگ انقلاب اسلامي حضرت امام خميني(ره) براي دفاع از سرزمين خويش و اعتلاي اسلام به سوي جبهه ها رهسپار شد. تاريخ هشت سال دفاع مقدس ايران سرشار از پيروزيها، شكستها، غمها و شاديهاي بسياري است كه جشن آغاز سال نو يكي از اين شاديها در دل سخت ترين و بحراني ترين شرايط يعني جنگ، رنگ و بوي ديگري به خود مي گيرد

در هشت سال دفاع مقدس، هشت بهار بر مردم ايران گذشت كه طي اين سالها بسياري از رزمندگان در كنار خانواده نبودند و در جبهه ها سال را نو مي كردند و يا با فرارسيدن هر بهاري در اين هشت سال خانواده هايي بودند كه تنها قاب عكس پدر يا برادر شهيدشان زينت بخش سفره هفت سين شان مي شد. عده اي از خانواده هاي ايراني نيز در بيمارستان در كنار جانبازان خويش سال نو را به يكديگر تبريك مي گفتند و يا در كنار قبور شهداي تازه پر كشيده خود سفره هفت سيني ساده از سنبل و سيب و گلاب و سبزه و.... پهن مي كردند و اين سنت زيبا از آن پس باقي ماند و ما هر ساله شاهد حضور مردم و خانواده شهدا در گلزار شهداي سراسر كشور در هنگامه تحويل سال هستيم كه مردم به بركت اين مكان مقدس براي خود و خانواده و كشور و جهان آرزوي خويش را بر زبان مي آورند و در حق يكديگر به درگاه خداوند سبحان دعا مي كنند

نوروز در جبهه

نوروز و ايام عيد كه مي شد- در شرايط عادي جبهه و جنگ – تا پنج روز از صبحگاه خبري نبود. عيدي بچه ها، سكه هاي يك تا پنجاه ريالي و اسكناسهاي صد تا هزار ريالي متبرك به دست امام(ره) بود؛ همچنين پولهايي كه يادگاري نوشته خود بچه ها يا فرماندهان بود.غذاهاي اين ايام بهترين غذاها بود و پذيرايي با ميوه و شيريني در همه جا داير. در كنار همه اين نعمتها، مراسم جشن و سرور بود؛ تئاترها و نمايشنامه هاي نشاط آور كه بچه ها خود تهيه و اجرا مي كردند و نمايش فيلمهاي سينمايي كه زحمت تدارك آنها را نيروهاي واحد تبليغات مي كشيدند.

در اين ايام بچه ها راه مي افتادند براي عرض تبريك از محل فرماندهان شروع مي كردند و بعد به سنگرهاي مجاور مي رفتند در حالي كه همه با هم مي گفتند: برادرا، برادرا عيد شما مبارك. اهل سنگر هم جواب مي دادند، يا به شوخي چيزي مي گفتند و از ميهمانان دعوت مي كردند به داخل سنگر آنها بروند و پذيرايي بشوند.

هفت سين جبهه

سنت "هفت سين" چيدن در سفره شب عيد را بعضي حفظ كرده بودند منتها با صبغه جنگي آن. مثل هفت سين گردان تخريب لشكر 27 كه عبارت بود از:1-مين سوسكي2- مين سبدي3- سيم تله4- سيم چين5- سيم خاردار6- سرنيزه7- سي چهارC4)) نوعي خرج و مواد منفجره غير حساس، سوزن اسلحه، سيمينوف، سمبه و سنگر را هم به عنوان مواردي از هفت سين ذكر كرده اند كه در واحدهاي ديگر معمول بوده است.

آغاز سال نو و جشن نوروز با ديد و بازديد و تبريك و تهنيت و عيدي دادن و عيدي گرفتنها كم و بيش در منطقه نيز جريان داشت، منتها با همان رنگ و روي منطقه اي. موقع تحويل سال، بعضي سفره هفت سين مي انداختند، كه سين هاي آن بسته به نوع رسته بچه ها توفير مي كرد. در تخريب كه بيشتر با مين سروكار داشتند به نحوي بود و در زرهي به نحو ديگر، و به همين ترتيب بود در ساير واحدها.

اگر موقع نوروز و حلول سال نو بعد از عمليات بود، قضيه صورت ديگري داشت. عكس شهداي عمليات را سرسفره مي چيدند، به سرلوله تفنگ ها پرچم سرخ مي زدند، وصيت نامه يا نوار صداي دوستان در لحظات قبل از شهادت را سر سفره مي گذاشتند، جاي شهدا و مفقودالاثرها را خالي مي كردند... بعد كه دلهاي داغدار جمع مي شدند، برادراني كه جراحت سطحي تري داشتند و مي توانستند روي پاي خود بايستند مي آمدند و با حضور فرمانده، روحاني و طلبه گردان شروع مي كردند به نوحه خواني و راه انداختن سينه زني، سپس دعاي توسل، كه با سوز و گدازي خاص برگزار مي شد و شب عيد و تازگي زخم گويي بيشتر كبابشان مي كرد.

آداب تبريك سال نو در جبهه

لحظه آغاز سال نو، بعضي ها كه در خط بودند با شليك گلوبه اي به سمت دشمن ابراز احساسات مي كردند. ناهار روز عيد هم بچه ها با چلوكباب و نوشابه پذيرايي مي شدند. سكه هايي كه به دست امام متبرك شده بود و معمولا حاجي بخشي آنها را توزيع مي كرد هم جاي خود را داشت؛ همچنين بود آنچه كه از تبليغات گردان مي رسيد، از قبيل پيام رئيس جمهور، نخست وزير، اسكناسهاي صد ريالي و مثل آن.

عيدي دادن در جبهه

نوعي عيدي دادن هم بين خود بچه ها معمول بود، كه بعضي خودشان طلب مي كردند و نوعش را معين، چنان كه يكي از ديگري عبارت "كتب عليكم القتال" را مي نوشت و در پاكتي تقديمش مي كرد كه تا سرحد شهادت نصب العين همرزمش بود. ديد و بازديد از گردانهاي همجوار و رفتن سراغ فرماندهان و روبوسي با آنها هم از جمله سنتهاي حسنه اي بود كه در ايام سال نو به ندرت ترك مي شد. بچه هايي بودند كه چهار، پنج سال سابقه حضور در منطقه داشتند و همين امر ايجاب مي كرد كه مثل خانه خود، نسبت به آغاز بهار و جشن نوروز بي توجه نباشند.

سنگر تكاني

مراسم نوروز در جبهه به هر نحو ممكن اجرا مي شد. تهيه شيريني و كمپوت و ميوه از شهر و آوردن آن به خط اول و خواندن شعر و شوخي و وقت خوش كردن با يكديگر، گستردن سفره عيد و نوكردن زيرانداز و لو در تبديل گوني به پتو، برگزاري مراسم عيد حتي در ساختمان نيمه مخروبه در شهري خالي از سكنه و بدون برق و آب و تزئين در و ديوار و تهيه تنگ ماهي و انداختن قورباغه درون آب! و بالاخره دست برداشتن از دفاع و دست به قبضه سلاح نبردن مگر از روي ناچاري و به ناگزير و چيدن گل و گياه صحرايي و آوردن باغ و بهار به سنگر و سوله و ريختن اشك در فراق ياران يكدل از ديگر آداب عيد نوروز در ميان رزمندگان در هشت سال دفاع مقدس بود.